Một tài liệu hướng dẫn được viết chi tiết và đảm bảo chất lượng sẽ giúp cho quá trình làm việc cùng API trở nên dễ dàng hơn.
Lúc vừa mua một vật dụng kỹ thuật nào đó, bạn chắc chắn phải đọc qua bản hướng dẫn cho quá trình cài đặt của mình.
Làm chính xác các bước trong hướng dẫn sử dụng được cung cấp kèm theo, bạn đã ngay lập tức thiết lập và đưa chúng vào vận hành một cách dễ dàng.
Cũng tương tự như vậy, tài liệu API sẽ giúp người dùng biết cách làm việc và tích hợp công cụ này vào trong các ứng dụng đạt hiệu quả cao hơn.
Tài liệu API là gì?
Có thể nhận xét, tài liệu là một trong những yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến trải nghiệm của các developer khi tương tác cùng API (application programming interface - giao diện lập trình ứng dụng).
Nó cho biết khả năng của một API bất kỳ và mô tả các thông số liên quan đến việc sử dụng, đôi khi còn kèm theo cả ví dụ chi tiết.
Nói theo cách dễ hiểu nhất, tài liệu API chỉ đơn giản là một bản hướng dẫn cụ thể nêu rõ cách tích hợp API vào trong các chương trình.
Tuy chứa nhiều từ ngữ kỹ thuật nhưng một tài liệu API cũng cần phải đảm bảo dễ đọc và thực hành theo.
Tài liệu API cần bao gồm những gì?
Sơ lược
Nội dung của phần sơ lược phải giới thiệu được các thông tin chung về API, cùng với mục đích sử dụng chúng.
Mục này cũng có thể bao gồm những lợi ích của API này so với các công cụ khác có tính năng tương tự.
Hướng dẫn
Không bàn cãi gì thêm, đây chắc chắn là nội dung chính của một tài liệu API.
Phần này bao gồm những nội dung mà người viết tài liệu muốn trình bày và giải thích rõ ràng về cách sử dụng API.
Chúng thường được định dạng qua những cách khác nhau và thể hiện thành từng bước để người dùng tích hợp API sao cho đạt hiệu quả hoạt động đúng như mong muốn.
Ví dụ
Một tài liệu tốt còn chứa các liên kết tham khảo và có cả ví dụ chi tiết kèm theo cho từng trường hợp về lệnh gọi, phản hồi, xử lý lỗi cùng một số hoạt động khác liên quan đến cách nhà phát triển tương tác với API…
Bảng chú giải thuật ngữ
Không phải tài liệu API nào cũng có bảng chú giải thuật ngữ dành cho người dùng.
Tuy nhiên, 100% người dùng chắc chắn sẽ có ấn tượng tốt hơn khi xem tài liệu API kèm theo bảng chú giải thuật ngữ, vì nó cho thấy sự chu đáo và nhiệt tình của chủ sở hữu.
Hãy đảm bảo rằng bạn luôn giải thích các từ viết tắt và thuật ngữ công nghệ cho người dùng trong lần đầu tiên sử dụng.
Hướng dẫn viết tài liệu API chất lượng
Biết rõ đối tượng người đọc tài liệu là ai
Biết đối tượng sẽ đọc tài liệu API của mình giúp bạn cung cấp cho họ nội dung phù hợp nhất.
Việc này còn ảnh hưởng đến quyết định sử dụng văn phong, thiết kế và trình bày.
Chính vì vậy, bạn nên xác định rõ nhóm đối tượng sẽ tiếp cận tài liệu của mình và họ sẽ dùng nó cho mục đích gì.
Soạn bản phác thảo
Lưu ý, bạn nên tạo một số bản phác thảo trước khi chính thức viết tài liệu API.
Điều này sẽ giúp bạn có một cái nhìn tổng quan hơn về những gì mà mình cần trình bày.
Việc tiếp theo là thu thập thông tin (mô tả API, thông số, ngôn ngữ lập trình được phép sử dụng, tài liệu tham khảo…) cho từng phác thảo đã tạo.
Sau cùng, hãy kết hợp tất cả các chi tiết mà bạn có được và trình bày chúng theo một trình tự hợp lý.
Hiểu rõ API
Nhà phát triển API cũng nên là người trực tiếp viết tài liệu.
Bởi vì qua quá trình nghiên cứu, họ chắc chắn sẽ hiểu rõ mọi thứ về API mà không cần phải phỏng đoán một thông tin nào cả.
Luôn ghi nhớ, mục tiêu của tài liệu là chỉ rõ cho những người dùng tiềm năng cách sử dụng API, mà đôi khi họ còn không có bất kỳ kiến thức gì liên quan đến kỹ thuật.
Quan trọng nhất, hãy tự mình trải nghiệm API để có được cái nhìn cụ thể, biết cách nó hoạt động và mang lại hiệu quả ra sao.
Luôn có ví dụ cho từng trường hợp
Một tài liệu API chất lượng chắc chắn không thể thiếu các ví dụ chi tiết cho từng trường hợp sử dụng khác nhau.
Điều này sẽ giúp người dùng nhận ra trường hợp nào tương thích với họ để có thể ứng dụng nhanh chóng và chính xác.
Ngoài ra, hãy bao gồm cả những đoạn mã ở vị trí quan trọng.
Hãy rõ ràng, ngay cả khi tài liệu chỉ toàn là kỹ thuật!
Như đã đề cập ở phần mở đầu, tài liệu API là một bản hướng dẫn chỉ bao gồm các nội dung kỹ thuật.
Vậy nên, phải nói là nó rất cứng!
Nhưng cũng đừng vì thế mà khiến cho người dùng rơi vào trạng thái “hoang mang” khi không biết tài liệu đang viết gì.
Một tài liệu API chất lượng không phải chỉ chứa toàn từ ngữ phức tạp, mà nó phải đảm bảo tính logic - đơn giản - rõ ràng.
Có thể so sánh người viết tài liệu API như là một nghệ sĩ.
Cái khó và nghệ thuật là tài liệu API của bạn phải ở dạng đơn giản nhất, nhưng không được bỏ sót bất kỳ chi tiết quan trọng nào!
Phân thành từng mục
Một tài liệu API chỉ toàn là yếu tố kỹ thuật sẽ trở nên đơn giản hơn nếu nội dung được đánh số hoặc chia thành từng mục riêng biệt.
Việc hướng dẫn từng bước cụ thể sẽ giúp người dùng tìm ra được những gì mà mình cần phải làm tại mọi thời điểm.
Đồng thời, người dùng cũng hoàn toàn biết chỗ quay lại khi gặp lỗi một cách dễ dàng.
Đa dạng trong cách trình bày
Một tài liệu API tốt và chất lượng là không bị gò bó trong cách định dạng cũng như trình bày.
Bạn có thể tận dụng nhiều hình thức khác nhau ngoài văn bản thông thường để minh họa việc tích hợp API, như video hoặc PowerPoint…
Kiểm tra và hoàn thiện
Khi đọc tài liệu API của chính mình, dù cho bao nhiêu lần đi chăng nữa, sẽ luôn có thứ gì đó mà bạn cần phải chỉnh sửa - cập nhật hoặc thậm chí là xóa bỏ đi.
Đây cũng chính là một trải nghiệm quen thuộc của các nhà văn.
Vàng đi qua một số lò nung trước khi nó được tinh chế.
Và tài liệu API của bạn cũng cần phải trải qua một quá trình tương tự để có thể trở thành “thứ tài sản quý giá".
Hãy nhớ luôn đọc lại tài liệu API của mình nhiều lần và nhờ các chuyên gia góp ý trước khi công khai với người dùng.
Quá trình xem xét kỹ lưỡng sẽ giúp bạn giảm thiểu sai sót một cách đáng kể và tạo ra tài liệu API chất lượng nhất.
